Τα τρωκτικά είναι ιδιαίτερα κοινωνικά ζώα. Το γεγονός αυτό βοήθησε στο να επιβιώσει σε διαφορετικά κατά καιρούς περιβάλλοντα και να κυριαρχήσει σχεδόν σε όλη την γη. Στα πλαίσια της ομάδας κυριαρχεί το στοιχείο της μίμησης και της μετάδοσης διαθέσεων, έτσι ώστε να αναπτύσσονται ειδικές συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν μόνο την συγκεκριμένη ομάδα. Στο φαινόμενο αυτό εντάσσεται και ο τρόπος συμπεριφοράς απέναντι σε ένα συγκεκριμένο είδος τροφής που θα συναντήσουν τα μέλη της ομάδας στον χώρο τους. Αν η συγκεκριμένη τροφή γίνει αποδεκτή από τα πρώτα 2 – 3 τρωκτικά, που ενεργούν ως «δοκιμαστές», τότε τρώνε και τα υπόλοιπα, αν όχι, τότε η τροφή αυτή απορρίπτεται από όλα τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.

Λόγω της μεγάλης προσαρμοστικής ικανότητάς τους, και ανάλογα με το είδος τους, μπορούν να ζουν και να αναπτύσσονται σε πολλούς και διάφορους χώρους, οι οποίοι σχετίζονται κυρίως με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Δίκτυα υπονόμων, αγροί, μονάδες επεξεργασίας τροφίμων ή ζωοτροφών, νοσοκομεία, εστιατόρια, σουπερ μάρκετ, ακόμα και σε χώρους που εκ πρώτης όψεως θεωρείται αδύνατο να τους φτάσουν οι ποντικοί, όπως είναι τα ψηλότερα σημεία πολυώροφων κτιρίων. Στους χώρους αυτούς καταφεύγουν σε κάθε είδους κρυψώνες, όπως ντουλάπια, βιβλιοθήκες, ηλεκτρικές συσκευές, κάτω από ξύλινα πατώματα, πατάρια κ.τ.λ.

Υγειονομική σημασία – Ζημιές

Τα τρωκτικά αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους της δημόσιας υγείας μεταδίδοντας στον άνθρωπο ασθένειες όπως η λεπτοσπείρωση, η πανώλη, ο υπόστροφος πυρετός, η χολέρα, η φυματίωση κ.α. ενώ, μέσω των κοπράνων και των ούρων τους, μεταφέρουν στον χώρο ψύλλους, τσιμπούρια και ψείρες.

Προκαλούν μεγάλες ζημιές στα αποθηκευμένα προϊόντα, όχι μόνο από το φάγωμα αλλά και από την ρύπανσή τους με κόπρανα, ούρα και τρίχες, γεγονός που τα καθιστά ακατάλληλα προς κατανάλωση αλλά και επικίνδυνα για τη μετάδοση παθογόνων μικροοργανισμών. Επίσης, προκαλούν πολύ μεγάλες ζημιές σε κτιριακές εγκαταστάσεις, τρώγοντας τα καλώδια με κίνδυνο την πρόκληση πυρκαγιάς. Καταστρέφουν πλαστικά, ξύλα, ελαστικά, ενώ ζημιές προκαλούνται από το σκάψιμο σε θεμέλια οικοδομών, κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, φραγμάτων κ.α.

Τα βήματα που ακολουθούμε για την καταπολέμηση των τρωκτικών είναι τα εξής:

Α. Επιθεώρηση της επιχείρησης και του περιβάλλοντος χώρου.

Υπάρχουν αρκετά σημάδια που εντοπίζουμε στην διάρκεια της αρχικής μας επιθεώρησης στον χώρο. Μια καλή επιθεώρηση θα μας δώσει μια καλύτερη ιδέα της τάξης μεγέθους του πληθυσμού και των διαδρομών που συνηθίζουν τα τρωκτικά.

Β. Ενημέρωση για την σωστή υγιεινή του χώρου

Η υγιεινή είναι ο κύριος παράγοντας πάνω στον οποίο στηρίζεται η ολοκληρωμένη διαχείριση των τρωκτικών. Με την εξάλειψη ή την μείωση των παραγόντων που διευκολύνουν την διαβίωσή τους, αυτόματα μειώνεται και ο πληθυσμός τους.

Γ. Μόνωση των κτιριακών εγκαταστάσεων

Ένας άλλος σημαντικός τρόπος για να ελέγξουμε τον πληθυσμό των τρωκτικών είναι να αποκλείσουμε την είσοδό τους στα κτίρια, αφού ελέγξουμε καταρχήν τον πληθυσμό που ήδη μπορεί να υπάρχει μέσα. Η εταιρία μας συνιστά τρόπους αποκλεισμού εισόδου των τρωκτικών στον χώρο σας, όπως για παράδειγμα κλείσιμο ανοιγμάτων, επισκευή σπασμένων τζαμιών κ.α.

Δ. Δραστική μείωση πληθυσμού

Μετά τα παραπάνω, προχωράμε στην σύνταξη τεχνικής μελέτης με βάση την οποία δημιουργούμε ζώνη προστασίας περιμετρικά των κτιρίων, όπου τοποθετούμε τους δολωματικούς σταθμούς* και εσωτερικά των κτιρίων όπου τοποθετούμε τους σταθμούς πολλαπλής σύλληψης**. Σε περιπτώσεις με έντονο πρόβλημα δημιουργούνται 3 ζώνες, μία περιμετρικά της περίφραξης του οικοπέδου, μια δεύτερη περιμετρικά του κτιρίου για την αποτροπή εισόδου τρωκτικών στο εσωτερικό του και μία τρίτη στο εσωτερικό του κτιρίου. Στα σημεία αυτά αναρτώνται ειδικές προειδοποιητικές πινακίδες, ενώ παράλληλα προχωράμε στην δημιουργία σχεδίου (κάτοψης) της επιχείρησης όπου θα φαίνονται οι δολωματικοί σταθμοί και οι σταθμοί πολλαπλής σύλληψης, κατά θέση και αριθμημένοι.

*Δολωματικοί Σταθμοί
Η πλέον αποτελεσματική μέθοδος για την αντιμετώπιση των τρωκτικών σε εξωτερικούς χώρους είναι η τοποθέτηση μυοκτόνου σκευάσματος εντός δολωματικών σταθμών. Οι δολωματικοί σταθμοί είναι πλαστικοί, ασφαλείας, με κλειδί και φέρουν οπές κατάλληλες για την είσοδο των τρωκτικών. Η χρήση δολωματικών σταθμών είναι απαραίτητη καθώς προστατεύει την κατανάλωση του δολώματος από άλλα ζώα, ανθρώπους κλπ., προστατεύει το δόλωμα από τις καιρικές συνθήκες αυξάνοντας την διάρκεια δράσης του και τέλος ο χώρος διατηρείται καθαρός.

**Σταθμοί πολλαπλής σύλληψης
Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων, οι οποίες εφαρμόζουν συστήματα HACCP και ISO 22000, ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης ή /και ελέγχου των τρωκτικών στο εσωτερικό αυτών είναι η άμεση παγίδευση και σύλληψή τους. Για τον λόγο αυτό τοποθετούμε μηχανικούς σταθμούς πολλαπλής σύλληψης με ειδική κολλητική επιφάνεια. Πρόκειται για μια παγίδα με τζάμι επιθεώρησης και οπές εισόδου του τρωκτικού στο εσωτερικό της όπου βρίσκεται μία κολλητική αρωματική επιφάνεια πάνω στην οποία παγιδεύεται το τρωκτικό. Η τοποθέτηση αυτών γίνεται μετά από μελέτη του χώρου για να εντοπιστούν τα σημεία διέλευσης των τρωκτικών.

Η μυοκτονία γίνεται με δολώματα, αποτελεσματικά, υψηλής προσελκυστικότητας και βραδείας δράσης. Είναι οι λεγόμενες αντιπηκτκές ουσίες γ’ γενιάς. Πρόκειται για ουσίες, των οποίων η λήψη αίρει την ικανότητα πήξης του αίματος και ταυτόχρονα αυξάνει τη διαπερατότητα των αιμοφόρων αγγείων. Συνέπεια των παραπάνω είναι η πρόκληση πολλαπλών εσωτερικών και εξωτερικών αιμορραγιών, λόγω εκτοπισμού της βιταμίνης Κ1 από τον βιοχημικό της ρόλο στη διαδικασία πήξης του αίματος. Στην αρχή τα τρωκτικά νιώθουν κούραση και ανορεξία, η οποία εξελίσσεται σε απάθεια και τελικά σε θάνατο. Ανάλογα με την ευαισθησία του τρωκτικού, ο θάνατος επέρχεται μετά από 3 ως 10 ημέρες και, σύμφωνα με την γνώμη πολλών ειδικών, χωρίς πόνους. Από την δράση των αντιπηκτικών ουσιών, τα τρωκτικά που πεθαίνουν μουμιοποιούνται και μυρίζουν σχετικά λιγότερο από ότι σε άλλες συνθήκες.

Όσον αναφορά τις αντιπηκτικές ουσίες γ’ γενιάς που χρησιμοποιούμε:

α) Δεν προκαλούν «δολωματοφοβία» (είναι ο όρος με τον οποίο χαρακτηρίζεται η ιδιότητα των τρωκτικών να αποφεύγουν την λήψη δολωμάτων είτε λόγω παλαιότητας αυτών είτε λόγω του εντοπισμού από αυτούς δυσάρεστων ή ύποπτων οσμών και του συσχετισμού του δολώματος με τον προηγηθέντα θάνατο κάποιου τρωκτικού). Με τον τρόπο αυτό η φυσική ικανότητα των τρωκτικών να αντιλαμβάνονται την επικινδυνότητα μιας τροφής δεν ενεργοποιείται και τα δολώματα γίνονται αποδεκτά από όλα τα μέλη της ομάδας χωρίς φόβο.

β) Έχουν υψηλό δείκτη ασφάλειας για τους ανθρώπους και τα ζώα. Ωστόσο, λόγω των διαφορετικών τιμών τοξικότητας, ενδέχεται κάποιες φορές να προκαλέσουν δευτερεύουσες δηλητηριάσεις σε ζώα – μη στόχους από το φάγωμα νεκρών τρωκτικών. Για τον λόγο αυτό, κάποιες εταιρίες προσθέτουν στα δολώματα πικραντικές ουσίες, έτσι ώστε να καθίστανται απορριπτέα από τα άλλα θηλαστικά.

γ) Υπάρχει αντίδοτο. Σε περίπτωση εκ παραδρομής κατάποσης κάποιου δολώματος, χορηγείται σαν αντίδοτο σκεύασμα βιταμίνης Κ1 (Κονάκιο ή φυτομεναδιόνη) σε ημερήσιες ποσότητες των 20 mg για τα παιδιά και 40 mg για τους ενήλικες, και πάντα υπό ενδεδειγμένη ιατρική παρακολούθηση.

Όσον αφορά την καταπολέμηση του τυφλοπόντικα, παρόλο που δεν προκαλεί ζημιές σε καλλιέργειες, τα σκαψίματά του καταστρέφουν επιφάνειες γκαζόν, και προκαλούν αντιαισθητικές αλλοιώσεις στο χώρο. Επιπλέον, ανήκει στα προστατευόμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ζώα και γι’ αυτό απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο θανάτωσή του. Για τους παραπάνω λόγους χρησιμοποιούμε απωθητικές ουσίες που τοποθετούνται στον κήπο σας για την καταπολέμησή του.